Nużeniec to powszechnie występujący pasożyt. Nosicielami tego roztocza jest duża część populacji ludzkiej. U nie wszystkich jednak pojawiają się objawy chorobowe. Choroba – nużyca ludzka, może być skutkiem zarażenia jednym lub obydwoma z wymienionych poniżej gatunków nużeńca. Roztocza te nieznacznie się od siebie różnią.
| Demodex folliculorum – nużeniec ludzki | Osiąga rozmiary do niespełna 0,3 mm długości ciała. Bytuje w mieszkach włosowych. W jednym mieszku można znaleźć więcej niż jednego osobnika. Nużeniec ludzki żywi się komórkami nabłonkowymi. Poza mieszkami włosowymi, tego pasożyta można wykryć także w gruczołach łojowych, szczególnie w tzw. gruczołach Zeissa. |
| Demodex brevis – nużeniec krótki | Jest nieco mniejszy, jego długość to średnio 0,2 mm. Kolonizuje gruczoły łojowe, a także same komórki gruczołowe. Poprzez swoją obecność powoduje ich destrukcję. Zwykle żeruje pojedynczo. Może zasiedlać również gruczoły tarczkowe Meiboma. |
Nużeniec – co to jest?
Nużeniec to mikroskopijny, pasożytniczy stawonóg, występujący u ludzi. Bytuje w gruczołach łojowych skóry oraz torebkach włosowych. Jego obecność w tych miejscach skutkuje pojawieniem się szeregu objawów, znanych pod pojęciem nużyca.
Cały cykl rozwojowy pasożyta odbywa się u jednego żywiciela. Może nim być człowiek, ale warto wiedzieć, że dość powszechny jest także nużeniec u psa czy kota. Roztocz żyje 18-24 dni i wszystkie jego formy rozwojowe odżywiają się głównie komórkami nabłonka, wydzieliną gruczołów łojowych oraz lipidami.
Czytaj więcej na temat nużeńca: https://odexim.pl/nuzeniec-demodex/
Przyczyny nużeńca
Nużyca u ludzi szerzy się głównie poprzez zetknięcie się z zainfekowaną osobą. Pod uwagę należy brać nie tylko bezpośredni kontakt, ale także pośrednie zakażenia poprzez korzystanie z tych samych przyborów kosmetycznych, ręczników, ubrań. Potencjalnym źródłem nużycy są np. testery kosmetyków w drogeriach. Jaja pasożyta mogą roznosić się również z kurzem i prądami powietrza, dlatego nużeniec łatwo się rozprzestrzenia.
Nie u każdego nosiciela nużeńca ujawnia się nużyca, objawy uwidaczniają się u osób z grupy zwiększonego ryzyka. Są to alergicy, osoby starsze, osoby z obniżoną odpornością, z zaburzeniami gospodarki hormonalnej lub żyjące w permanentnym stresie.
Nużeniec – objawy
Nużyca bardzo często jest źle diagnozowana i mylona z innymi chorobami skóry, w szczególności z alergiami. W zależności od miejsca, w którym bytuje nużeniec, objawy mogą przyjmować nieco inną postać. Nużeniec na głowie może powodować swędzenie skóry głowy, zapalenie mieszków włosowych oraz wypadanie włosów. U osób, u których ujawnia się nużeniec, objawy na twarzy są następujące:
- wykwity rumieniowe, grudkowe, krostkowe (tzw. nużeniec na twarzy)
- jasnobrunatne przebarwienia,
- zapalenie mieszków włosowych,
- przesuszenie skóry i nadmierne rogowacenie naskórka,
- stan zapalny gruczołów Meiboma na brzegach powiek oraz mieszków włosowych rzęs (nużeńce powiek)
Warto pamiętać, że nużeniec w oku to tylko obiegowe określenie. Pasożyt nie występuje bowiem w samym oku. Pod tą potoczną nazwą kryje się nużyca powiek.
Nużeniec – leczenie domowe
W starciu z pasożytem, jakim jest nużeniec, leczenie domowe może przynieść pewną poprawę. Należy jednak pamiętać, że bez względu na to, w której części twarzy bytuje nużeniec, leczenie jest trudne i czasochłonne. Pasożyt ten jest organizmem wielokomórkowym, dlatego antybiotyki nie dają pełnej skuteczności, choć mogą łagodzić objawy, często powikłane przez infekcje bakteryjne.
W zaciszu domowym należy przede wszystkim zadbać o higienę i dokładne oczyszczanie twarzy. Bardzo ważne jest mycie twarzy i wycieranie jej jednorazowymi ręcznikami. Warto sięgnąć również po sprawdzone kosmetyki na nużeńca.
Kosmetyki na nużeńca. Odexim – seria dla osób z nużycą
Kosmetyki na nużeńca to przede wszystkim kremy, maści oraz środki przeznaczone do oczyszczania skóry. Warto sięgać po takie produkty, które posiadają w swoim składzie naturalne substancje aktywne o działaniu przeciwzapalnym oraz przeciwpasożytniczym, np. olejek z drzewa herbacianego – mówi dr n. med. Marta Malek, specjalista dermatolog Clinica Cosmetologica
Najlepsze kosmetyki na nużeńca dodatkowo odstraszają pasożyty i przyczyniają się do ich inaktywacji. Działają jeszcze skuteczniej, jeśli zawierają składniki przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze. W ten sposób można zredukować objawy nużycy powikłanej infekcją bakteryjną lub grzybiczą.
Aby nie zaostrzać złej kondycji skóry, lepiej wybierać kosmetyki bez podrażniających parabenów, sztucznych barwników i innych tego typu substancji. Szczególnymi składami wyróżniają się dermokosmetyki Odexim. Oparto je na komponentach pochodzenia naturalnego, wykazujących wysoką skuteczność w zwalczaniu nużeńca. Są to np. olejek z drzewa herbacianego, kwas azelainowy, ekstrakt z lukrecji, olej rycynowy. W zestawie zawarto kosmetyki umożliwiające kompletną pielęgnację – płyn oczyszczający, kremy na dzień i pastę na noc. Ich systematyczne stosowanie pozwala na zredukowanie niemiłych objawów: łuszczenia, świądu, zaczerwienienia i wyprysków.
Podsumowanie
Nużeniec to powszechnie występujący pasożyt ludzi i zwierząt. Wykazano, że ponad 90% osób po 70. roku życia jest nosicielem tego roztocza. Zakażeniom nużeńcem sprzyja niska odporność, brak dbałości o higienę i korzystanie ze wspólnych środków kosmetycznych z osobami zainfekowanymi. Objawy nużeńca pojawiają się na twarzy, szczególnie w okolicy powiek i mogą być mylone z innymi chorobami skóry. Leczenie jest trudne i czasochłonne. Przede wszystkim należy zadbać o odpowiednią higienę skóry. Warto zainwestować również w sprawdzone kosmetyki na nużeńca.
Bibliografia
- Skonieczna D., Sławianowska P., Wesołowski R., Szewczyk-Golec K.: Demodex mites – characteristics, pathogenicity, diagnostics. Diagn Lab 2018, 54, 37-44
- Lacey N., Ní Raghallaigh S., Powell F.: Demodex mites – commensals, parasites or mutualistic organisms? Dermatology 2011, 222, 128-130
- Roth A.: Demodex folliculorum in hair follicles of eyelid skin. Ann Ophthalmol 1979, 11, 37-40
- Y-Y. Gao, Di Paschale MA, Li W. In vitro and In vivo Kipling of ocular Demodex by tea tree oil. Br J Ophthalmol, 2005
- Desch C., Nutting W.: Demodex folliculorum (Simon) and D. brevis akbulatova of man: redescription and reevaluation. J Parasitol 1972, 58, 169-177
